1990-92 vs 2010-12

Manipülatif sonuçlara da zemin hazırlayabilecek eğlenceli bir istatistik çalışması yaptım: Normal sezonda NBA yıldızları; 20 sene önce, 20 sene sonra. Sezon başına kaç maç yapıyorlardı? Sakatlıklar karşısında hangileri daha çetin cevizdi? Hangi dönemde normal sezon daha ciddiye alınıyordu?

Sertlik, ciddiyet, dayanıklılık, toughness gibi kriterleri rakamlara dökmek imkansız. Fakat yalnızca oyuncuların normal sezonda yaptıkları maç sayısına bakmak bile NBA kültürünün değişimine dair enteresan ipuçları veriyor; basketbolcuların kendilerini oynamaya mecbur hissetmeleri, ne olursa olsun vücutlarını sahaya atıp takımlarını galibiyete taşıma arzuları, rekabet bağımlılığı...

Tanking'le değil, gündemi işgal eden "yıldızların dinlendirilmesi" muhabbetiyle ilgilendiğim için yalnızca playoff takımlarına odaklandım. Tüm istatistikleri, takımlardaki en önemli iki oyuncu üstünden çıkarmaya karar verdim. İlk 5'leri ele alsam, dominant 6. adamlar dışarıda kalacaktı. Keza ilk 6'yı ele alsam, rotasyon tercih eden koçları hesaplayamamış olacaktım. Fakat en önemli iki oyuncu (alpha-dog ve side-kick) tam olarak merak ettiğim kriterleri karşılıyor. Alpha dog'ların hem liderlik yapmaları, hem de bu liderliği kendi dönemlerinde kabul gören geleneğe bağlı kalarak göstermeleri lazım.

İkinci oyuncuyu seçmek bazen zor oldu. Mesela LeBron'un Cavs'inde veya Nique'in Hawks'unda net bir sidekick yok. Aynı şekilde bazı takımlarda birden fazla süper yardımcı oyuncu var (2010 Spurs: Parker&Ginobili; 1990 Celtics: Lewis, McHale ve Parish). Kafama göre 2. adam belirlemek yerine, basit bir formüle bağlı kalmayı tercih ettim: sayı+asist+ribaunt+(top çalma+blok)/2

Bunun dışında herkesin tahmin edebileceği 2 temel müdahalem oldu. 41'den daha az maç oynayanları, sezonun yarısından fazlasını kaçırdıkları için görmezden geldim ve 66 maçlık lokavt sezonunu 82'ye oranlayarak değerlendirdim.

Buna göre;
1989/90-1991/92 arasında playoff'lara kalan 54 (16x3) takımın en önemli 2 yıldızı ele alındığında, her oyuncu için sezon başına düşen maç sayısı: 77,5
2010'ların ilk 3 senesindeyse aynı istatistik 75,2'ye iniyor.

Yani gelişen tüm tıbbî tedavi yöntemleri ve antrenman tekniklerine rağmen 90'lardaki yıldızlar sezon başına +2,3 maç fazladan oynuyorlardı.

Üstelik 90-92 arası playoff'lara kalan takımlardaki yıldızların yaş ortalaması 27,5. Maç başına aldıkları dakika: 36.
2010'lardaki grup ise ortalama 27,1 yaşında ve maç başına 35 dk süre alıyor.

Aslında tüm bu hesaplamalarda göz ardı ettiğim önemli bir değişken var: Büyük sakatlıklar. Mesela Charles Oakley 1989/90 sezonunun son 17 maçını kaçırmış, playoff'lardaysa sakat olmasına rağmen geri dönmüştü (Aynı sezonda Oakley'nin üst üste 323 maç oynama serisi kesintiye uğramıştı.). Veya Isiah Thomas 1991'de üst üste tam 32 maç kaçırdı. Saydığım isimlerin onlarca sakatlığı umursamaksızın sahaya çıktıklarını, ali kıran baş kesen birer oyuncu olduklarını biliyoruz.

+10 maç kaçırma serilerini büyük sakatlık olarak değerlendirir ve denklemden çıkarırsak fark daha da artıyor:
1990-92: 79,3 maç
2010-12: 76,3 maç

90'larda playoff takımlarındaki yıldızlar, 2010'lardaki muadillerine göre normal sezonda neredeyse 3 maç fazladan oynuyorlardı. Yani yalnızca 3 senelik süreçte (2010-12) eskiye kıyasla tamı tamına 280 yıldız performansından mahrum kalmış olduk. Durup dururken.

90'larda çok daha sert savunmalara izin verildiğini ve hücumculara bugünkü gibi haklar tanınmadığını biliyoruz. Zaten modern tıp teknikleriyle sakatlıkların daha kolay tedavi edildiği de göz önüne alınınca esas farkın mental olduğu ortaya çıkıyor. Eski NBA gelenekleri, yıldızları sahaya çıkmaya mecbur kılardı. Hatta basketbolcular 82 maç oynadıklarında kendileriyle gurur duyarlar, bu istatistiği de en önemli apoletlerinden biri olarak görürlerdi.

1990-92 arasında playoff'lara kalan takımlardaki yıldızların yarısından fazlası normal sezonda +80 maç oynuyorlardı: 96'da 57. 
2010'lardaysa 3'te 1'i bile bu sayılara ulaşmıyor (lokavt sezonu için +65): 96'da 30.

90-92 arasında 82 maçı tamamlayan alpha dog ve sidekick listesi şöyle:
Pippen (x3), Reggie Miller (x3), Jordan (x2), Karl Malone (x2), Stockton (x2), David Robinson (x2), Otis Thorpe (x2), Ewing (x2), Hakeem, Drexler, Tom Chambers, Mullin, Tim Hardaway, Terry Porter, McHale, Ron Harper, Danny Manning, Schrempf, Drazen Petrovic, Hot Rod Williams, Denis Rodman, Hersey Hawkins, Derek Harper, Reggie Lewis.
Yani 96 ihtimalin 34'ünde 82 maç oynanmış.

2010'lara bakınca manzara çok daha farklı.
Westbrook (x3), Durant (x2), Kobe, Gasol, Blake, Boozer, Amar'e, Dwight, Josh Smith, Jennings.
Yani 96 ihtimalin yalnızca 13'ünde tüm normal sezonu oynayan yıldızlara rastlıyoruz. 82 maç oynama geleneğinin tamamen yok olduğu ortada.

Mesela LeBron'un +80 listesinde bile yer almaması garip. Daha da garibi LeBron, son 5 senedir normal sezonun son maçında forma giymiyor. Playoff'ları garantileyen takımlar, yıldızlarını dinlendirmeye çalışıyorlar artık. Üstelik ligin son haftalarında lotarya hedefleyen camiaların tanking'le uğraştıklarını, tamamen yedeklerle sahaya çıktıklarını da göz önüne getirince normal sezonun anlamı daha da sorgulanabilir hale geliyor.

Adam Silver'ı bekleyen belki de en büyük problem, 82 maçlık devasa sezonun cazibesini yavaş yavaş kaybetmesi olacak.

______________________________________________________
Başka ayrıntıları merak edenler için istatistiklerin dökümünü buraya da ekliyorum:

1989/90

Lakers (Magic 79 maç, 37.2 dk, yaş 30 / Worthy 80 maç, 37 dk, yaş 28), Spurs (Robinson 82 maç, 36.6 dk, yaş 24 / Terry Cummings 81 maç, 34.8 dk, yaş 28), Blazers (Drexler 73 maç, 36.8 dk, yaş 27 / Terry Porter 80 maç, 34.8 dk, yaş 26), Jazz (Malone 82 maç, 38.1 dk, yaş 26 / Stockton 78 maç, 37.4 dk, yaş 27), Suns (Tom Chambers 82 maç, 37.6 dk, yaş 30 / Kevin Johnson 74 maç, 37.6 dk, yaş 23), Mavericks (Rolando Blackman 80 maç, 36.7 dk, yaş 30 / Derek Harper 82 maç, 36.7 dk, yaş 28), Nuggets (Fat Lever 79 maç, 35.5 dk, 29 yaş / Alex English 80 maç, 27.6 dk, yaş 36), Rockets (Hakeem 82 maç, 38.1 dk, 27 yaş / Otis Thorpe 82 maç, 35.9 dk, yaş 27)

---

Pistons (Isiah Thomas 81 maç, 37 dk, yaş 28 / Dumars 75 maç, 34.4 dk, yaş 26), Sixers (Barkley 79 maç, 39.1 dk, yaş 26 / Hersey Hawkins 82 maç, 34.8 dk, yaş 23), Bulls (Jordan 82 maç, 39 dk, yaş 26 / Pippen 82 maç, 38.4 dk, yaş 24), Celts (Bird 75 maç, 39.3 dk, yaş 33 / McHale 82 maç, 33.2 dk, yaş 32), Knicks (Ewing 82 maç, 38.6 dk, yaş 27 / Oakley 61 maç*, 36 dk, yaş 26), Bucks (Ricky Pierce 59 maç*, 29 dk, yaş 30 / Alvin Robertson 81 maç, 32.1 dk, yaş 27), Cavaliers (Mark Price 73 maç, 37.1 dk, yaş 25 / Hot Rod Williams 82 maç, 29 dk, yaş 27), Pacers (Reggie Miller 82 maç, 38.9, yaş 24 / Chuck Person 77 maç, 35.2 dk, yaş 25)

*Oakley sezonda 21 maç kaçırmış. Bu maçların 4'ü birbirinden bağımsız. Kalan 17 maçsa normal sezonun son kısmı (Sakatlığına rağmen playoff'larda oynamıştı.). +10 maç kaçırma serilerini büyük sakatlık olarak ele aldığım için 65 maç üstünden ortalamasını alıyorum.

*Pierce Şubat ayında sakatlanmış. 11 maçlık süreç boyunca yalnızca 1 kere sahaya çıkmış ama onda da sakatlığı nüksediyor. Bu 5+1+5 maçlık seriyi büyük sakatlık olarak sayıyorum.

------------------------------

1990/91
Blazers (Drexler 82 maç, 34.8 dk, yaş 28 / Terry Porter 81 maç, 32.9 dk, yaş 27), Spurs (Robinson 82 maç, 37.7 dk, yaş 25 / Terry Cummings 67 maç*, 32.8 dk, yaş 29), Lakers (Magic 79 maç, 37.1 dk, yaş 31 / Worthy 78 maç, 38.6 dk, yaş 29), Suns (Kevin Johnson 77 maç, 36 dk, yaş 24 / Tom Chambers 76 maç, 32.6 dk, yaş 31), Jazz (Karl Malone 82 maç, 40.3 dk, yaş 27 / Stockton 82 maç, 37.8 dk, yaş 28), Rockets (Hakeem 56 maç*, 36.8 dk, yaş 28 / Otis Thorpe 82 maç, 37.1 dk, yaş 28), Warriors (Mullin 82 maç, 40.4 dk, yaş 27 / Tim Hardaway 82 maç, 39.2 dk, yaş 24), Sonics (Shawn Kemp 81 maç, 30.1 dk, yaş 21 / Eddie Johnson 66 maç, 26.9 dk, yaş 31)
*Cummings'in 10 maçlık oynayamama serisi var.
*Hakeem üst üste 24 maç oynamadı.
---
Bulls (Jordan 82 maç, 37 dk, yaş 27 / Scottie Pippen 82 maç, 36.8 dk, yaş 25), Celtics (Bird 60 maç*, 38 dk, yaş 34 / Reggie Lewis 79 maç, 36.4 dk, yaş 25), Pistons (Isiah 48 maç*, 34.5 dk, yaş 29 / Joe Dumars 80 maç, 38.1 dk, yaş 27), Bucks (Jay Humphries 80 maç, 34.1 dk, yaş 28 / Alvin Robertson 81 maç, 32.1 dk, yaş 28), Sixers (Barkley 67 maç, 37.3 dk, yaş 27 /Hersey Hawkins 80 maç, 38.9 dk, yaş 24), Hawks (Dominique Wilkins 81 maç, 38 dk, yaş 31 / Doc Rivers 79 maç, 32.7 dk, yaş 29), Pacers (Reggie Miller 82 maç, 36.2 dk, yaş 25 / Detlef Schrempf 82 maç, 32.1 dk, yaş 28), Knicks (Ewing 81 maç, 38.3 dk, yaş 28 / Charles Oakley 76 maç, 36 dk, yaş 27)
*Bird üst üste 15 maç kaçırdı.
*Isiah üst üste 32 maç kaçırdı.
------------------------------
1991/92
Blazers (Drexler 76 maç, 36.2 dk, yaş 29 / Terry Porter 82 maç, 34 dk, yaş 28), Jazz (Karl Malone 81 maç, 37.7 dk, yaş 26 / John Stockton 82 maç, 36.6 dk, yaş 29), Warriors (Chris Mullin 81 maç, 41.3 dk, yaş 28 / Tim Hardaway 81 maç, 41.1 dk, yaş 25), Suns (Jeff Hornacek 81 maç, 38 dk, yaş 28 / Kevin Johnson 78 maç, 37.2 dk, yaş 25), Spurs (Robinson 68 maç*, 37.7 dk, yaş 26/ Terry Cummings 70 maç*, 30.7 dk, yaş 30), Sonics  (Shawn Kemp 64 maç*, 28.3 dk, yaş 22 / Ricky Pierce 78 maç, 34.1 dk, yaş 32), Clippers (Danny Manning 82 maç, 35.4 dk, yaş 25 / Ron Harper 82 maç, 38.3 dk, yaş 28), Lakers (James Worthy 54 maç*, 39 dk, yaş 30 /Sam Perkins 62 maç*, 37 dk, yaş 30)
*Robinson sezonun son 14 maçını kaçırdı.
*Cummings üst üste 11 maç kaçırdı.
*Kemp sezonun ilk 12 maçını kaçırdı.
*James Worthy son 25 maçı kaçırdı.
*Sam Perkins son 16 maçı kaçırdı.
---
Bulls (Jordan 80 maç, 38.8 dk, yaş 28 / Pippen 82 maç, 38.6 dk, yaş 26), Celtics (Reggie Lewis 82 maç, 37.4 dk, yaş 26 / Robert Parish 79 maç, 28.9 dk, yaş 38), Cavs (Brad Daugherty 73 maç, 36.2 dk, yaş 26 / Larry Nance 81 maç, 35.6 dk, yaş 32), Knicks (Ewing 82 maç, 38.4 dk, yaş 29/ Mark Jackson 81 maç, 30.4 dk, yaş 26), Pistons (Isiah 78 maç, 37.4 dk, yaş 30/ Rodman 82 maç, 40.3 dk, yaş 30), Nets (Drazen Petrovic 82 maç, 36.9 dk, yaş 27 / Derrick Coleman 65 maç, 34 dk, yaş 24), Pacers (Reggie 82 maç, 38 dk, yaş 26/ Schrempf 81 maç, 36.1 dk, yaş 27), Heat (Glen Rice 79 maç, 38.1 dk, yaş 24 / Rony Seikaly 79 maç, 35.4 dk, yaş 26)
------------------------------
2009/10

Lakers (Kobe 73 maç, 38.8 dk, yaş 31 / Gasol 65 maç*, 37 dk, yaş 29), Mavs (Nowitzki 81 maç, 37.5 dk, yaş 31 / Kidd 80 maç, 36 dk, yaş 36), Suns (Nash 81 maç, 32.8 dk, yaş 35 / Amar'e 82 maç, 34.6 dk, yaş 27), Nuggets (Carmelo 69 maç, 38.2 dk, yaş 25 / Billups 73 maç, 34.1 dk, yaş 33), Jazz (Boozer 78 maç, 34.3 dk, yaş 28 / Deron Williams 76 maç 36.9 dk yaş 25), Blazers (Roy 65 maç*, 37.2 dk, yaş 25 / Aldridge 78 maç, 37.5 dk, yaş 24), Spurs (Duncan 78 maç 31.3 dk, yaş 33 / Ginobili 75 maç, 28.7 dk, yaş 32), Thunder (Durant 82 maç, 39.5 dk, yaş 21 / Westbrook 82 maç, 34.3 dk, yaş 21)

*Gasol sezonun ilk 11 maçını kaçırdı. 71 maç üstünden ortalama aldım.

*Roy'un 12 maçlık oynayamama serisi var. 70 maç üstünden değerlendirdim

---

Cavs (LeBron 76 maç, 39 dk, yaş 25 / Williams 69 maç,  34.2 dk, yaş 27), Magic (Howard 82 maç, 34.7 dk, yaş 24 / Carter 75 maç, 30.8 dk, yaş 33), Hawks (Johnson 76 maç, 38 dk, yaş 28 / Josh Smith 81 maç, 35.4 dk, yaş 24), Celtics (Pierce 71 maç, 34 dk, yaş 32/ Garnett 69 maç*, 29.9 dk, yaş 33), Heat (Wade 77 maç, 36.3 dk, yaş 28 / Beasley 78 maç, 29.8 dk, yaş 21), Bucks (Bogut 69, 32.3, yaş 25 / Jennings 82 maç, 32.6 dk, yaş 20), Bobcats (Stephen Jackson 72 maç, 39.3 dk, yaş 31 / Gerald Wallace 76 maç, 41 dk, yaş 27), Bulls (Rose 78 maç, 36.8 dk, yaş 21 / Deng 70 maç, 37.9 dk, yaş 24)

*Üst üste 10 maç oynamama serisi var Garnett'in.

-----------------------------
2010/2011
Spurs (Parker 78 maç, 32.4 dk, yaş 28 /Ginobili 80 maç, 30.3 dk, yaş 33), Lakers (Kobe 82 maç, 33.9 dk, yaş 32 / Gasol 82 maç, 37 dk, yaş 30), Mavericks (Nowitzki 81 maç, 37.5 dk, yaş 31 / Terry 77 maç, 33 dk, yaş 32), Thunder (Durant 78 maç, 38.9 dk, yaş 22 / Westbrook 82 maç, 34.7 dk, yaş 22), Nuggets (Carmelo 77 maç*, 35.5 dk, yaş 26 / Nene 75 maç, 30.5 dk, yaş 28), Blazers (Aldridge 81 maç, 39.6 dk, yaş 25 / Andre Miller 81 maç, 32.7 dk, yaş 34), Hornets (Paul 80 maç, 36 dk, yaş 25 / West 70 maç, 35 dk, yaş 30), Grizzlies (Randolph 75 maç, 36.3 dk, yaş 29 / Gay 54 maç*, 39.9 dk, yaş 24)
*Üst üste 24 maç oynamamış Rudy Gay.
*Melo sezon ortasında takasla New York'a gitmişti. Sezon boyu yaptığı maç sayısını aldım.
---
Bulls (Rose 81 maç, 37.4 dk, yaş 22 / Boozer 59 maç*, 31.9 dk, yaş 29), Heat (LeBron 79 maç, 38.8 dk, yaş 26 / Wade 76 maç, 37.1 dk, yaş 29), Celtics (Pierce 80 maç, 34.7 dk, yaş 33 / Rondo 68 maç, 37.2 dk, yaş 24), Magic (Howard 78 maç, 37.6 dk, yaş 25 / Jameer Nelson 76 maç, 30.5 dk, yaş 28), Hawks (Johnson 72 maç, 35.5 dk, yaş 29 / Josh Smith 77 maç, 34.4 dk, yaş 25), Knicks (Amar'e 78 maç, 36.8 dk, yaş 28 /Felton 75 maç*, 38.4 dk, yaş 26), Sixers (Iguodala 67 maç, 36.9 dk, yaş 27 / Elton Brand 81 maç, 34.7 dk, yaş 31), Pacers (Granger 79 maç, 35 dk, yaş 27 / Hibbert 81 maç, 27.7 dk, yaş 24)
*Boozer ilk 15 maçı kaçırdı
*Felton sezon ortasında Nuggets'a katıldı. Toplam maç sayısını aldım.
-----------------------------
2011/12
Spurs (Duncan 58 maç, 28.2 dk, yaş 35 / Parker 60 maç, 32.1 dk, yaş 29), Thunder (Durant 66 maç, 38.6 dk, yaş 23 / Westbrook 66 maç, 35.3 dk, yaş 23), Lakers (Kobe 58 maç, 38.5 dk, yaş 33 / Bynum 60 maç, 35.2 dk, yaş 24), Grizzlies (Gay 65 maç, 37.3 dk, yaş 25/ Marc Gasol 65 maç, 36.5 dk, yaş 27), Clippers (CP3 60 maç, 36.4 dk, yaş 26 / Blake 66 maç, 36.2 dk, yaş 22), Nuggets (Ty Lawson 61 maç, 34.8 dk, yaş 24 / Gallinari 43 maç*, 31.4 dk, yaş 23), Mavericks (Nowitzki 62 maç, 33.5 dk, yaş 33 / Jason Terry 63 maç, 31.7 dk, yaş 34), Jazz (Al Jefferson 61 maç, 34 dk, yaş 27 / Paul Millsap 64 maç, 32.8 dk, yaş 26)
*Gallinari üst üste 13 maç oynayamamış.
---
Bulls (Rose 39 maç*, 35.3 dk, yaş 23 / Boozer 66 maç, 29.5 dk, yaş 30), Heat (LeBron 62 maç, 37.5 dk, yaş 27 / Wade 49 maç, 33.2 dk, yaş 30), Pacers (Granger 62 maç, 33.3 dk, yaş 28 / Hibbert 65 maç, 29.8 dk, yaş 25), Celtics (Pierce 61 maç, 34 dk, yaş 34 / Rondo 53 maç, 36.9 dk, yaş 25), Hawks (JoJo 60 maç, 38.5 dk, yaş 30 / Josh Smith 66 maç, 35.3 dk, yaş 26), Magic (Howard 54 maç*, 38.3 dk, yaş 26 / Ryan Anderson 61 maç, 32.2 dk, yaş 23), Knicks (Carmelo 55 maç, 34.1 dk, yaş 27 / Amar'e 47 maç*, 32.8 dk, yaş 29), Sixers (Iguodala 62 maç, 35.6 dk, yaş 28 / Jrue Holiday 65 maç, 33.8 dk, yaş 21)
*Rose'un 13 maçlık oynayamama serisi var.
*Howard son 10 maçı kaçırdı.
*Amar'e üst üste 14 maç kaçırdı.